به محفل ریاضی ایرانیان خوش آمدید! لطفا برای استفاده از تمامی امکانات عضو شوید
سایت پرسش و پاسخ ریاضی
+12 امتیاز
3,608 بازدید
در دبیرستان و دانشگاه توسط fardina (17,407 امتیاز)

با توجه به اینکه تعداد زیادی از دوستان وقتی می خواهند یک سوال بپرسند اشتباهات رایجی را مرتکب می شوند و بنابر تجربه من (در هنگام تایید سوالات) این اشتباهات را دیدم و تقریبا اشتباهات شبیه همدیگر هستند لازم دیدم در اینجا یک راهنمایی کوتاه برای نحوه پرسیدن یک سوال خوب بنویسم.

به عنوان مثال فرض کنید سوالی که می خواهیم بپرسیم از این قرار باشد:

نمودار سهمی $y=ax^2+bx+c$ ، محور $y$ ها را در نقطه ای به عرض $2$ و محور $x$ ها را در نقاط به طول $-1$ و $2$ قطع کرده است. معادله این سهمی را بنویسید و مختصات مرکز سهمی را بیابید. آن را رسم کنید و در نهایت دامنه و برد را مشخص کنید.

عنوان مناسب بنویسید

یکی از مهمترین قسمت های نوشتن سوال این است که یک عنوان خوب بنویسید به طوریکه کسی عنوان سوال را ببیند متوجه شود که آیا این سوال در زمینه ی تخصص او هست یا نه و همچنین تقریبا متوجه شود که جزییات سوال شما در چه موردی هست.

عناوین اشتباه برای این سوال می توانند به صورت زیر باشند:

  • سوالی در مورد سهمی
  • معادله یک سهمی
  • رسم نمودار یک سهمی
  • نمودار یک سهمی و دامنه و برد آن
  • یک تمرین از کتاب حسابان

همگی اینها عناوینی هستند که معمولا کاربران به اشتباه برای سوالاتشان می نویسند

توجه کنید که اصلا لازم نیست عنوان یک سوال کوتاه باشد! بلکه سعی کنید عناوین در صورت نیاز طولانی هم باشند.

به عنوان مثال هر کدام از موارد زیر می توانند عناوین مناسبی برای سوال فوق باشند:

  • معادله و رسم سهمی $y=ax^2+bx+c$ که محور $y$ ها را در $2$ و محور $x$ ها را در $-1$ و $2$ قطع کرده است.
  • نمودار سهمی $y=ax^2+bx+c$ محور $y$ ها را در نقطه ای به عرض $2$ و محور $x$ ها را در نقاط به طول $-1$ و $2$ قطع کرده است.(خود متن سوال)
  • یک سهمی که محور عرض ها را در $2$ و محور طولها را در $-1$ و $2$ قطع کرده است.

توجه کنید در عناوین هم می توان از ابزار شبیه $\LaTeX$ برای نوشتن فرمول استفاده کنید.

برای یادگیری فرمول نویسی ریاضی به کمک MathJax کلیک کنید.

همچنین می توانید متن عنوان را در داخل متن سوال بنویسید تا پیش نمایش آن را بتوانید ببینید و در نهایت آن را به قسمت عنوان کپی کنید.

متن کامل برای پرسش خود بنویسید

در متن پرسش باید

  • سوال را به طور دقیق و با جزییات نویسید
  • تعریف هایی که در متن سوال وجود دارد و ممکن است جدید باشند را در انتهای پرسش بنویسید.
  • در قسمت "آدرس دقیق پرسش من" به طور کامل به کتاب یا جایی که احیانا در آن به این سوال برخوردید ارجاع دهید
  • اگر این سوال را در جایی ندید ذکر کنید که چطور به همچین سوالی رسیدید
  • تلاش خود را برای حل مساله بنویسید

مهمترین مرحله ی نوشتن یک سوال نوشتن تلاش خود شما با ذکر جزییات برای حل مساله است.

اصلا نگران نشوید که متن سوال طولانی شود. بلکه چنانچه شما بیشتر به سوال خود اهمیت دهید باید همه ی جزییات لازم و ذکرشده را برای آن بنویسید. در اینصورت می توانید انتظار داشته باشید که دیگران هم پاسخی شایسته سوال شما را برایتان فراهم کنید.

برچسب مناسب

در نهایت برچسب مناسبی برای سوال خود انتخاب کنید. سعی کنید تعداد زیادی برچسب مرتبط با سوال خود را یافته و به سوال اضافه کنید. چرا که در اینصورت شانس خود را برای گرفتن پاسخ بالا می برید. به عنوان مثال در اینجا برچسب های مناسب می توانند تابع، سهمی، ریاضی عمومی، حسابان و دامنه-و-برد باشند. در اینصورت کاربرانی که هر کدام از این برچسب ها را دنبال کنند و در این زمینه ها تخصص داشته باشند فورا سوال شما را یافته و می توانند به آن پاسخ دهند. ولی اگر فقط یک برچسب برای سوال خود انتخاب کنید در اینصورت ممکن است دسته کمتری از کاربران سوال شما را ببینید.

در نهایت اگر شما هم نکته ای دارید که باید در این لیست اضافه شود لطفا در دیدگاه به من اطلاع دهید.

همچنین می توانید شما هم در قسمت پاسخ نمونه هایی از سوالات و عنوان مناسب و متن مناسب بنویسید یا به سوالات خوبی که در سایت پرسیده شده ارجاع دهید.

توسط admin (1,740 امتیاز)
+2
@good4us
ای کاش برای این مطلب یک سوال جداگانه ایجاد میکردید با برچسب "محفل-ریاضی"
می توانید سوال بپرسید و به سوالات خود پاسخ دهید. این یک نوع به اشتراک‌گذاشتن دانسته های شما با دیگران است. به این ترتیب اگر کسی در آینده سوال مشابه داشته باشد می تواند به آن رجوع کند. و این کار مغایرتی با قوانین ندارد بلکه بسیار کار خوبی است. تنها یک نکته را باید رعایت کنید اینکه پاسخ را به همراه سوال بنویسید و بلافاصله بعد از پرسیدن سوال پاسخ را هم ارسال کنید.
دیگران هم می توانند در مورد سوال و پاسخ دیدگاه بگذارند یا پاسخ جدیدی اگر داشتند ارسال کنند.

ولی اگر مطلبی جالب کوتاه دارید می توانید از قسمت وبلاگ استفاده کنید. و اگر در فکر دوره هستید با هماهنگی من می توانید اقدام به تولید دوره آموزشی کنید.

@AmirHosein
در سایتهای خارجی مشابه در هنگام سوال این امکان را فراهم‌میکنند به طور همزمان در یک ویرایشگر زیر ویرایشگری که سوال را می نویسید پاسخ را همزمان تایپ و ارسال کنید. ما هنوز همچین امکانی نداریم ولی می توان در همان زمان پرسش سوال، پاسخ را هم‌نوشته و بعد از ارسال سوال، پاسخ را جداگانه ارسال کرد.
توسط good4us (7,346 امتیاز)
ضمن تشکر نمونه ای را اجرا میکنم انتقاد بفرمایید
توسط good4us (7,346 امتیاز)
البته سوالم تکراریه ولی هدفم از روش کاروعملکردمه راهنمایی کنیدانتقادکنید پیشنهاد بفرمایید
توسط AmirHosein (19,630 امتیاز)
+2
@fardina بحث مرجع ظاهرا برای تعداد خیلی زیادی از دانش‌آموزان و دانشجویان و کاربران اصلا جا نیافتاده است و احساس می‌شود اصلا نمی‌دانند چگونه و به چه چیزی باید ارجاع داده شود و هدف از مرجع چیست. یک سری منبع بی‌ربط می‌نویسند. یک سری نام کتاب را چیز دیگری می‌نویسند. یک سری فکر می‌کنند در دنیا یک کتاب در موضوع مورد اشاره فقط نوشته شده است و نام نویسنده را از قلم می‌اندازند. یک سری نام‌ها را به زبان اصلی که با آن چاپ و نشر و ثبت شده‌است نمی‌آورند و به جایش به زبان دیگری می‌نویسند. یک سری هم حوصله ندارند بنویسند کدام تمرین یا قضیه یا صفحه یا بخش، فلان مبحث که در آن مشکل دارند آورده‌شده‌است و ظاهرا وظیفهٔ دیگران دانسته‌اند که وقتی را صرف گشتن و یافتن بکنند! به نظرم در بخش بلاگ یک موضوع بگذارید که در آن پیوند (لینک) پرسش‌هایی که واقعا مثال‌های عجیبی از این مرجع‌نویسی هستند را در آن فهرست کنیم!
توسط fardina (17,407 امتیاز)
+3
@AmirHosein
متاسفانه اکثرا به فکر کیفیت سایت نیستند و فقط می خواهند سوالشان را بپرسند و بروند!
به نظرم بهتر است در پاسخ همین راهنمایی که ایجاد کردم مطالبی که نیاز هست را در مورد مرجع دهی در صورت امکان به صورت خلاصه بنویسید و یا اینکه یک سوال جداگانه ایجاد کنید که بتوان به آن لیست اضافه کرد!

قسمت وبلاگ سایت به احتمال زیاد در آینده بسته خواهد شد(به دلیل استقبال نشدن از آن)

2 پاسخ

+5 امتیاز
توسط AmirHosein (19,630 امتیاز)
ویرایش شده توسط AmirHosein

پیرامون عنوان مناسب و چندین نکتهٔ دیگر آقای @fardina توضیح دادند و در قسمت دیگری در همین پست پیرامون مرجع مناسب توضیح کامل داده‌شد. با اینکه در توضیحات آقای @fardina و همینطور در راهنمای سایت در مورد متن پرسش اشارهٔ کاملی شده‌است باز نیاز دیدم که تأکید بیشتری پیرامون برخی پرسش‌های تلگرافی بدهم. هدف از پرسیدن سوال در این سایت چیست؟ غیر از این است که شما در درک یا حل‌کردن مطلبی به مشکل برخورد کرده‌اید و می‌خواهید برای رفع مشکل‌تان از دیگران کمک بخواهید؟ چگونه فردی می‌تواند مشکل شما را رفع کند وقتی نداند که مشکل شما چیست؟ در نتیجه قرار دادن پستی که نامفهوم یا گُنگ است به همان اندازه برایتان مفید خواهدبود که آن پست را قرار ندهید. سعی کنید پست را به گونه‌ای بنویسید که مشکل‌تان یا پرسش‌تان به صورت کامل، دقیق، یکتا و واضح بیان شده باشد. از هر گونه پستی که برای پاسخ‌دادن به آن باید ابتدا رمزگشایی کرد جدا خودداری کنید. برای نمونه پرسش زیر که در سایت فرستاده‌شده‌بوده‌است (و البته به عنوان پرسش نامناسب برچسب‌گذاری هم شد) توجه کنید.

عنوان پرسش: اگر sیک به یک وk یک دامنه باشد ثابت کنید[ k[x,s و [[k[[x,s هردو دامنه هستند

متن پرسش: اگر sیک به یک وk یک دامنه باشد ثابت کنید[ k[x,s و [[k[[x,s هردو دامنه هستند

مرجع: کتاب حلقه ومدول لم

برچسب‌ها: حلقه-ها

نماد $s$ چیست؟ یک عنصر از $k$ است؟ یک تابع است؟ $x$ چیست؟ در کروشهٔ $k[x,s]$ و $k[[x,s]]$ یک متغیر و یک تابع آمده‌اند؟ هیچ چیز معناداری از این متن برنمی‌آید (تا زمانی‌که معنای نمادها افزوده‌نشود). خدا را شکر یک مرجع داده‌شده‌است، ولی! برای رمزگشاییِ متن می‌خواهیم به مرجع نگاه کنیم ولی یافتن مرجعی که مثلا قید شده‌است خود یک رمزگشایی دیگر نیاز دارد! «لم» چیست؟ آیا «لِم» به معنای گزارهٔ کوتاه و کمکی برای اثبات یک قضیه یعنی برگردانِ واژهٔ انگلیسیِ lemma است؟ آیا این کتاب فارسی است یا ترجمه‌شده که نام آن را به فارسی نوشته‌است؟ آیا کتابی به زبان دیگر مثلا انگلیسی بوده‌است که پرسش‌کننده آن را خودش ترجمه کرده‌است؟ در آنصورت آیا نام کتاب ring and module lemma بوده‌است؟ خوشبختانه حدس زدیم که «لم» باید یک اسم بوده‌باشد به دنبال ریاضیدان‌های با اسمی شبیه به Lem یا املایی این چنین گشتیم اما کتابی با نام ring and module و نویسنده‌ای با نام Lem نرسیدیم. در آخر با جستجوی فارسی همین عبارتِ «حلقه و مدول لم» در گوگل به وبلاگ فردی ایرانی برخوردیم که پیوند دانلود کتابی را گذاشته‌بود که اسمش را به همین شکل اشتباه در وبلاگش نوشته بود. البته توجه داریم که نباید اثر نشرشده و دارای حق‌چاپ و نشر محفوظ را بدون کسب اجازه از نویسنده یا ناشر به اشتراک بگذاریم و پخش کنیم! این کار کاملا غیرقانونی و غیراخلاقی است. به هر حال پس از چک کردن فایلی که گذاشته بود دیدیم کتاب مورد نظر نه فارسی است و نه ترجمه، انگلیسی است و نام واقعی آن Lectures on Modules and Rings است. باید نام کتاب را به همان شکل و به همان زبانی که با آن نشر شده و دیده‌اید بنویسید! تنها برای اینکه اشاره کرده باشیم ترجمهٔ درست آن می‌شود «تدریس‌هایی (ارائه‌ها، جزوهٔ) پیرامون مدول‌ها و حلقه‌ها». نام نویسنده هم Y. T. Lam است. نام نویسنده را نیز باید به همان شکل که دیده‌اید و به زبان اصلی‌اش بنویسید! اکنون پس از مدت زمانی گشتن، کتاب پیدا شد. ولی هنوز معما حل نشده‌است! کجای کتاب چنین متنی آمده‌است! آیا انتظار دارید هر فردی که پست شما را نگاه می‌کند برود تمام ۵۴۸ صفحهٔ کتاب را جستجو کند تا متن درست و اصلی پرسش شما را کشف کند؟ تنها موردی که پس از یک گشت و گذار کوتاه مدت چند دقیقه‌ای در این کتاب متوجه شدم این بود که شاید واژهٔ «یک‌به‌یکی» در متن پرسش‌کننده ترجمهٔ نادرست از واژهٔ injective برای مدول‌ها که باید «تزریقی» ترجمه شود که بعضاً برخی دانشگاه‌های ایران همان «اینجِکتیو» یا «اینژِکتیو» برگردانده و استفاده می‌کنند، بوده‌باشد. به هر حال کماکان معمای اینکه متن درست و کامل پرسش چه بوده‌است و از کجای این کتاب آمده‌است هنوز حل نشده‌است!

امیدوارم با خواندن این داستان نه نسبتا کوتاه متوجه شده‌باشید که چرا اصرار بر این می‌شود که متن پست‌تان را دقیق و کامل و واضح بنویسید، یا چرا باید مرجع‌دهی درست و کامل باشد. برای نمونه پرسش‌کننده می‌توانست دست‌کم بگوید تمرین شمارهٔ چند کدام فصل این کتاب بوده‌است یا در صفحهٔ چند این کتاب چنین جمله‌ای دیده‌است و غیره.

به عنوان نتیجهٔ این متن:

متن پرسش و مرجع را معماگونه که نیاز به رمزگشایی و جست‌وجو و فکر طولانی برای متوجه شدنشان باشد ننویسید.

  1. نمادهای داخل متن پرسش‌تان را معرفی کنید و برای اینکه چک کنید آیا فرمول‌ها و نمادهایتان کامل و بامعنا هستند پس از اتمام نوشتن متن پرسش یک بار از نو آن را بخوانید و ببینید آیا هر نمادی که نوشتید قبلا نوشته‌اید که چه چیزی است؟ و با خودتان فکر کنید که اگر شما یک کاربر دیگر غیر از خودتان باشید وقتی که نگاه به این متن و فرمول‌ها می‌کنید آیا معنایشان را می‌فهمید؟
  2. برای مرجع نیز اسم کتاب، اسم نویسنده را دقیقا به همان زبان نشر شده و دقیقا کپی خودشان بنویسید و حتما اشاره کنید در کجای این کتاب این پرسش آمده‌است.
  3. در مورد واژه‌هایی که در متن پرسش استفاده می‌کنید، اگر ترجمهٔ فارسی آنها را نمی‌دانید یا شک دارید، آن واژه را در زبانی که دیده‌اید بنویسید و می‌توانید در داخل پرانتز قید کنید که فکر می‌کنید معنای آن فلان باشد ولی اطمینان ندارید یا بنویسید که معنای فارسی آن را نمی‌دانید).
+4 امتیاز
توسط AmirHosein (19,630 امتیاز)

از آنجا که برای کاربرهای بسیاری مفهوم «مرجع» هنوز به درستی جا نیافتاده‌است و تعداد پرسش‌ها با مرجع‌دهی نادرست بسیار شده‌است، به نظرم نیاز آمد که مفهوم درست و واقعی مرجع را یک بار برای همیشه اینجا توضیح دهم و از این پس به جای نوشتن توضیح مرجع و اشکال فرستندهٔ پرسش، تنها پیوند به این صفحه را در زیر پستش قرار دهم.

برای نمونه می‌بینیم که پرسشی فرستاده می‌شود که در بخش مرجع نوشته‌است:

مرجع: امتحان کلاس ۹

مرجع یک اثر انتشار یافته است که بتوان به آن دسترسی داشت. مثلا کتاب چاپ‌شده، مقالهٔ چاپ‌شده، صفحهٔ اینترنتی ثابت (مانند ویکی‌پدیا یا همین سایت محفل ریاضی ایرانیان) و از این قبیل. که در آن صورت نیز باید تمام مشخصات مورد نیاز برای دست‌یابی به این اثر نیز قید شود. مثلا در مورد کتاب باید نام نویسنده، نام کتاب و انتشارات نیز نوشته شود. حتی گاهی باید سال چاپ را هم اشاره کرد چون همان کتاب ممکن است در سال بعد یا چند سال بعد به صورت متفاوتی نوشته شده باشد یا ویرایش شده باشد و اگر خواننده به نسخهٔ سال متفاوتی رجوع کند به چیز متفاوتی از آنچه شما مد نظر دارید مواجه شود. گاهی برای کتاب ترجمه شده باید نام مترجم را هم بنویسید چون ممکن است این کتاب توسط مترجم‌های متفاوتی ترجمه شده‌باشد و این نسخه‌ها تفاوت‌هایی داشته باشند که برای پاسخ‌دهی به پرسش شما مهم باشند. یا در مورد سایت‌ها، باید پیوند link (لینک) صفحهٔ مربوطه گذاشته شود.

در مورد امتحان، می‌توان تنها امتحان‌هایی که هماهنگ و ثابت برپا شده‌اند مثلا کنکورها یا امتحان نهایی ثابت کشوری یا استانی یا ناحیه‌ای را مرجع قید کرد که در آن صورت باید نام موضوع کنکور یا امتحان، سال، مقطع و اینکه مثلا اگر استانی بوده‌است برای چه استانی قید شود و مطمئن بود که سایتی، کتابی، مجموعه‌گردایه‌ٔ منتشر شده‌ای این آزمون را دارد. اگر در چنین شرایطی صدق نکند فقط خوود آموزگار و دانش‌آموزهای آن کلاس در آن زمان به این امتحان دسترسی دارند، پس مرجع شمرده نمی‌شود چون مثلا من یا یک فرد ثالث دیگری نمی‌تواند به آن «رجوع» کند! چگونه اثری که نتوان به آن رجوع کرد، مرجع می‌باشد؟ پس بهتر است به جای نوشتن «امتحان کلاس ۹» در قسمت مرجع، در خود متن پرسش اضافه کنید که این پرسش در امتحان کلاس ۹ ای بوده است. قسمت مرجع ستاره‌دار نیست که حتما پر شود. قسمت مرجع برای این است که اگر مرجعی برای سوال دارید، آن را معرفی کنید تا خوانندهٔ پرسش بتواند به آن رجوع کند و اگر اصلاعاتی یا نکته‌ای خاص در مرجع هست که مورد نیاز است آن را چک کند یا اینکه حق اثر نشر شده را با ذکر کردنش به جا آورید.

یک نمونه از مرجع امتحانی درست می‌تواند اینگونه باشد:

امتحان نهایی پایان‌ترم خرداد ماه درس حسابان سوم دبیرستان سال تحصیلی ۸۶-۱۳۸۵ هماهنگ کشوری

یا

سوال در بخش آنالیز عددی ۱ کنکور دولتی ورودی دکترا رشتهٔ ریاضی محض سال تحصیلی ۹۲-۱۳۹۱

چند اشتباه متداول دیگر:

  • توجه کنید که نام درس، نام مقطع تحصیلی، نام موضوع مرجع نمی‌شوند! مثلا «مرجع: آنالیز عددی» اشتباه است! آنالیز عددی نام یک مبحث، رشته، گرایش، درس است نه یک اثر. حتی به عنوان نام کتاب هم، کتاب‌های خیلی زیادی با چنین نامی چاپ شده‌اند!
  • توجه کنید که نام نویسندهٔ خالی مرجع نمی‌شود! مثلا «مرجع: رودین» اشتباه است! آقای والتر رودین چندین کتاب دارد!
  • توجه کنید که نام انتشارات خالی مرجع نمی‌شود! مثلا «مرجع: انتشارات فاطمی» یا «مرجع: گاج» یا «مرجع: مبتکران» وغیره اشتباه است! این انتشارات‌ها کتاب‌های زیادی منتشر کرده‌اند!
  • توجه کنید که «سوال آموزگار»، «سوالی در شبکهٔ تلگرامی»، «سوال ذهنی خودم»، «نمی‌دانم»، «دوستم پرسیده‌است»، و از این قبیل مرجع نمی‌شود!

یک نمونه از مرجع‌دهی درست از یک کتاب:

کتاب آنالیز عددی ۱، نوشتهٔ اسماعیل بابلیان، انتشارات پیام نور

یا

تمرین ۲.۳ صفحهٔ ۳۹ کتاب Monomial Ideals نوشتهٔ Jurgen Herzog و Takayuki Hibi انتشارات Springer چاپ اول

توجه کنید که اگر کتابی خارجی است، باید نام‌های خارجی را به همان زبان نشر شدهٔ خودشان بنویسید و از برگرداندن و نوشتنشان به فارسی یا یک زبان سوم دیگری خودداری کنید، چون این کتاب با مشخصات اصلی نشر و بایگانی می‌شود نه با تعبیر شخصی شما. خیلی وقت‌ها هم اصلا ممکن است برگردان شما نادرست باشد! گاهی هم یک واژه به چند شکل به فارسی وارد می‌شود که می‌تواند باعث سرگردانی خواننده برای پیدا کردن مرجع شما شود! مثلا Jacob در واقع همان انگلیسی نام یعقوب است ولی در خیلی نوشته‌هایی که به فارسی برگردانده می‌شود ممکن است به جای یعقوب از «یاکوب» یا «ژاکوب» یا «جاکوب» یا «یاکُب» و غیره استفاده شده باشد! کار درست در مرجع‌دهی نوشتن خودِ Jacob است نه نوشتن یکی از این معادل‌ها، چون نویسنده نامش از اول فارسی نبوده و انتشارات خارجی هم در مشخصات کتاب Jacob تایپ کرده است نه چیزی به زبان فارسی.

امیدوارم پست‌های جدید مرجع‌دهی‌شان درست شود و اگر مرجعی که در تعریف مرجع صدق کند ندارند، بخش مرجع خالی گذاشته‌شود. می‌توانید در خود متن پرسش بنویسید که در فلان درس یا فلان مکان به این پرسش برخورده‌اید یا از فلان شخص شنیده‌اید.


حمایت مالی

کانال تلگرام محفل ریاضی
امروز : تاریخ شمسی اینجا نمایش داده می‌شود
...